انواع واکسن پرندگان و سن مناسب تزریق + بررسی دقیق از عوارض واکسن پرندگان

واکسن پرندگان موضوع اصلی ما در این مقاله می باشد. در واقع واکسین حیوانات یک استراتژی بسیار موثر در کنترل بیماری ها می ­باشد، ویروس ها قابل انتقال و جهش از پرنده به پرنده دیگر می باشد و معمولا قابل درمان نیستند و علائم آن ابتدا بر پرها نوک و ناخن نمایان می شود. با دیدن علامت هایی چون ژولیده و شکسته شدن پرها شکسته شدن نوک و افتادن ناخن متوجه ویروس و بیماری باشید و سریعا اقدامات درمانی را آغاز و پرنده را از سایرین پرنده ها جدا کنید. واکسیناسیون یکی از ارزان ترین و اقتصادی ترین راه های ممکن در پیشگیری از تلفات از جمله بیماری ها است، واکسیناسیون موجب فعال شدن دستگاه ایمنی بدن پرنده و در نتیجه افزایش ایمنی بدن در مقابل بیماری ها می گردد.

متاسفانه یکی از دلایل اصلی بیماری های پرندگان را می توان ناشی از عدم توجه و آگاه نبودن بیشتر پرورش دهندگان آن ها که از اصول مربوط به پیشگیری از بیماری ها است. گر چه برنامه واکسیناسیون پرندگان در نقاط مختلف دنیا متفاوت است اما این کار یعنی واکسیناسیون تنها راه پیشگیری از مبتلا شدن پرندگان به انواع بیماری های مختلف است. سایت هپی پت اطلاعاتی را در این موضوع در اختیارتان قرار می دهد امیدواریم مورد رضایت شما عزیزان قرار بگیرد.

واکسن پرندگان خانگی

در طول عمر آن ها یک بار واکسیناسیون هر پرنده کافی می باشد و پرنده واکسینه شده در سال آینده نیاز به واکسیناسیون مجدد ندارد، با این نتیجه که واکسیناسیون پرندگان زینتی با وجود ریسک و خطرات احتمالی از بروز بیماری های خطرناک که در اثر مجاورت با دیگر پرندگان ایجاد می شود به مقداری قابل ملاحظه ای جلوگیری می کند، ویروس هایی که با نزدن واکسیناسیون پرندگان زینتی پیشرفت بیشتری می کنند روی تعدادی طوطی کاکاتو بررسی شدن و از هر 10 کاکاتو به علت واکسن نزدن و آلوده شدن به ویروس جان خود را از دست دادند به احتمال زیاد از بین رفتن نسل برخی از پرنده ها ناتوانی در مبارزه با این ویروس ها بوده است. در نتیجه واکس پرندگان خانگی نسبت به سایر پرندگان مهم است.

واکسن پرندگان اهلی

نگه داری از هر پرنده‌ای قابلیت اهلی شدن را دارد و نسل آن با نگه داری در منزل به خطر نمی‌افتد، افرادی که حساسیت‌های خاص دارند مثل حساسیت به پر یا مدفوع پرندگان، کسانی که به آسم و آلرژی مبتلا هستند، افراد دچار نقص سیستم ایمنی مثل مبتلایان به عفونت HIV و بیماری ایدز، افراد مبتلا به انواع سرطان‌ها که تحت شیمی‌درمانی قرار دارند، افراد بسیار مسن یا کسانی که عمل پیوند عضو انجام داده‌اند بهتر است پرندگان را در خانه هایشان نگه داری نکنند.

در هر صورت اولويت تزريق واكسن ابتدا برای اشخاصی است كه به طور مستقيم در جمع آوری پرندگان آلوده در اين زمينه است. پس از اين گروه كودكان و سالمندان در اولويت‌های بعدی قرار دارند. البته افرادی كه از بيماری‌هايی چون: ديابت، بيماری‌های قلبی، آسم رنج می‌برند و حتی زنان باردار در اولويت‌های بعدی دريافت واكسن قرار دارند.

زمانی که ویروس به یک بخش از صنعت طیور وارد شده و درنتیجه تهدید قابل توجهی برای سایر بخش هاست، از واکسیناسیون اضطراری استفاده می شود. این شکل از واکسیناسیون به عنوان اقدامی بر امنیت زیستی است که ممکن است از موارد ابتلا جلوگیری کند و یا تعداد گله های آلوده را کاهش می دهد. این واکسن و برنامه واکسیناسیون باید سیستم ایمنی را به میزان کافی تحریک کند که در صورت ورود ویروس به جمعیت ها بتواند از انتقال آن جلوگیری کند.

انواع واکسن پرندگان

پرندگان در کل دارای سه دسته واکسن هستند که شامل واکسن کشته، واکسن زنده و واکسن نو ترکیب هستند که در سایت هپی پت هر سه ی آن ها را به طور کامل توضیح داده می شود.

برخی از بیماری ها را فقط نام هایشان را قید می کنیم مانند:

• بیماری های عفونی بورس یا بیماری گامبورو
• برونشیت عفونی
• E.coli
• سالمونلوز
• لارنگوتراکئیت عفونی
• کوکسیدیوز

واکسن زنده

واکسن های زنده ممکن است به شکل میکروارگانیسم های تخفیف شدت یافته باشد، این نوع واکسن هم مانند واکسن های سرخک، واکسن سرخجه، واکسن هاری و واکسن تب زرد مورد استفاده قرار می گیرد. این واکسن ها می توانند به صورت اسپری، آشامیدن و تزریق استفاده شود و این نوع از واکسن ها را می توان در جنین تخم مرغ به دست آورد البته هر چند که از طریق کشت بافت هم می توان یافت کرد. براى اينکه واکسن‌هاى زنده، موثر باقى بمانند بايد به طور صحيح ذخيره‌سازى بشوند.

در ايمن‌سازى فلج اطفال و سرخک، به خاطر رعايت نکردن زنجيره سرما، قبل از استفاده از واکسن‌ها، شکست‌هایى رخ داده است، در میان پرندگان اهلی که توسط انسان ها نگه داری می شوند اردک و غاز مقاومت بیشتری دارند و به ندرت به انواع بیماری ها دچار می شوند اما با این حال استفاده از واکسیناسیون برای مقابله با برخی از بیماری ها برای این پرنده ها هم توصیه می شود این نوع واکسن را باید در دمای 196 درجه زیر صفر نگه داری شود. در مزارعی که پرندگان گله غیر هم سن باشند یا چند گونه پرنده وجود داشته باشد لازم است دقت شود که واکسیناسیون بعضی از طیور ممکن است برای بعضی دیگر آسیب زا باشد.

واکسن کشته

واکسن های کشته ممکن است مخلوط چند آنتی ژن ارگانیسم های مورد نظر باشند و لازم است به صورت تزریقی مصرف شوند و آن ها را باید در دمای ۴ تا ۸ درجه سانتی گراد نگه داری کرد و بهتر است قبل از تزریق مدتی در دمای محیط قرار بگیرد تا بهتر عمل کند و اگر بعد از واکسن زنده مصرف شود باعث به وجود آمدن سطوح بالا و طولانی مدت ایمنی می شوند و این نوع از واکسن ها با استفاده از مواردی مانند فرمالین یا بتاپروپیالاکتون غیرفعال می شوند، بهترین ویژگی های این نوع واکسن این است که در زمان استفاده از این نوع واکسین می توانید مطمئن شوید که تمامی پرندگان موجود در گله واکسینه شده اند. واکسن های کشته دارای معایب و مضراتی هم هستند که سایت هپی پت در ادامه آن ها را به اشتراک می گذارد.

معایب واکسن های کشته شامل: تاخیر در پاسخ ایمنی، احتمال تولید حساسیت، صرف وقت زیاد برای واکسیناسیون، امکان تولید ضایعات موضعی در محل تزریق، مشکل بودن کنترل کیفیت از معایب های واکسن می توان ذکر کرد.

مزایای واکسن کشته: سهولت نگه داری، تولید ایمنی یکنواخت و بادوام در سطح گله، دفعات واکسیناسیون کم، امکان استفاده از واکسن های چندگانه مزایای واکسن کشته است.

واکسن نو ترکیب

مزایای اصلی استفاده از واکسن های نوترکیب این است که آن ها عکس العمل های مشخصی که بعد از واکسیناسیون بر پایه ی ارگانیزم های زنده و همچنین عکس العمل های عمومی را که توسط واکسن های غیرفعال ایجاد می­ شود را حذف می ­کنند. امکان ترکیب ویروس مورد استفاده در واکسن نوترکیب وجود ندارد و واکسن نوترکیب همچنین امکان تداخل با ایمنی مادری و یا واکسن های دیگر را حذف و امکان تاخیر عملکرد ویروس را در پرندگان واکسینه شده حذف می ­کند. واکسن های نوترکیب فرصت جدیدی به منظور توسعه­ ی کنترل مشکلات و ریشه کنی های بیماری ها در تاسیسات طیور می باشد.

قیمت واکسن پرندگان

قیمت واکسن های پرندگان نسبت به دامپزشکان و کلینیک ها تغییر می کنند البته می‌ توان گفت که یک واکسیناسیون کامل پرندگان بر اساس گونه و نژادش در سال اول ممکن است تا دو میلیون هم هزینه واکسن پرندگان باشد، لازم است تذکر بدهیم که از واکسن تنها به عنوان پیشگیری استفاده کرده باشید تا یک ماه تحت هیچ شرایطی نباید پرنده واکسینه شده را بفروشید یا در حقیقت از فروش واکسن پرنده خودداری بکنید و حداقل تا سه ماه بعد از واکسیناسیون اجازه فروش پرنده ها را نخواهید داشت.

خرید واکسن پرندگان

همان طور که تا این جای بخش متوجه شدید باید به واکسینه شدن پرندگان بسیار توجه کنید، این نوع واکسن ها را می توانید از داروخانه ها خرید بکنید و و از کسانی که در توزیع فروش واکسن پرندگان مشغول به کار هستند از آن ها خریداری کنید البته سعی کنید جای مطمئنی را برای خرید پیدا کرده باشید زیرا خطر های واکسن پرنده در صورت اشتباه بودن بسیار زیاد است. هزینه واکسن پرندگان نسبت به سایر حیوانات زیاد نیست و تقریبا تمامی افراد می توانند آن را فراهم کنند.

واکسن دوگانه نیوکاسل و آنفلوانزا

این واکسن حاوی سروتیپ غیر فعال شده و در دمای 8-2 درجه سانتی‌گراد و دور از نور حمل و نگه داری باید بشود در این شرایط واکسن تا 2 سال پس از تولید قابل مصرف است مصرف واکسن پس از تاریخ انقضای واکسن پرندگان مصرف کردن آن ممنوع است. این نوع واکسن را باید به‌ صورت زیر جلدی در ناحیه گردن تزریق کنید و در صورت تزریق تصادفی به بدن خود، حتما به پزشک مراجعه کنید. ویال واکسن‌ها را چند دقیقه قبل از شروع مایه‌کوبی بیرون از یخچال قرار دهید تا با کاسته شدن از میزان ویسکوزیته واکسیناسیون به سادگی انجام گیرد و مطمئن شوید که واکسن یخ نزده باشد و در آخر واکسن باید طبق دستور دامپزشک و توسط تکنسین ‌های دامپزشکی تزریق شود.

جدول اطلاعات

قبل از خرید واکسن پرندگان حتما به جدول زیر توجه داشته باشید :

موضوع بحث	واکسن پرندگان
قیمت واکسن	متغیر است
انواع واکسن	نوترکیب، کشته، زنده
سن واکسیناسیون	متفاوت است
بهترین نوع	با توجه به نوع پرنده، متفاوت خواهد بود

سن واکسن پرندگان

سن استفاده از واکسن کشته حتی برای جوجه های یک روزه هم استفاده می شود در ابتدا باید خاطر نشان دادن طیور بومی بهترین زمان برای واکسیناسیون جوجه های حداقل ۱ ماه می باشد باید دقت داشته باشید که به طوطی ها و کاسکو ها در هیچ زمانی نباید واکسن زد زیرا تقریبا همه می دانند که حدود 50 درصد کاسک. ها در زمان زدن واکسن ها سکته کرده اند و جان خود را از دست داده اند. برای درست توضیح دادن این سوال که مربوط به سن پرندگان است باید بگوییم که به نوع واکسن آن ها بستگی دارد.

عوارض واکسن پرندگان

به علت اثرات آنتی ژن، یاور، نگه دارنده بدن و تحریک شدن سیستم ایمنی، بروز برخی عوارض موضعی مانند تورم، درد، ایجاد جراحت، دانه های کوچک و قرمزی و عوارض سیستمیک مثل تب، کاهش اشتها و کاهش رشد یا بروز علائم خفیف بیماری ناشی از واکسن زدن در حد معمول و طبیعی قابل انتظار است، ولی در برخی موارد عوارض شدیدتری نیز بروز می کنند مثلاً در حین ساخت در صورت ضعیف نشدن جرم واکسن به اندازه کافی، بسیاری از واکسن های کشته باکتریایی می توانند باعث بروز واکنش های عمومی و همچنین آسیب موضعی بافت در محل تزریق شوند که علت آن وجود ترکیبات این واکسن ها است.

پس از واکسیناسیون ممکن است نشانه های عصبی مشاهده شود و عوارضی ناشی از ترس از سوزن مثل غش، تشنج، رنگ پریدگی،ا فزایش تنفس، جیغ زدن و استفراغ نظر به اینکه واکنش و رفتار در برابر انجام واکسیناسیون به یک گونه نیست و برخی بسیار مضطرب و برخی آرام هستند. البته باید گفته شود که برخی عوارض ها و بیماری ها ربطی به واکسن ندارند و بلافاصله پس از واکسیناسیون بروز می کنند.

پس از واکسیناسیون ممکن است نشانه های عصبی مشاهده شود و عوارضی ناشی از ترس از سوزن مثل غش، تشنج، رنگ پریدگی،ا فزایش تنفس، جیغ زدن و استفراغ نظر به اینکه واکنش و رفتار در برابر انجام واکسیناسیون به یک گونه نیست و برخی بسیار مضطرب و برخی آرام هستند. البته باید گفته شود که برخی عوارض ها و بیماری ها ربطی به واکسن ندارند و بلافاصله پس از واکسیناسیون بروز می کنند. از مصرف كليه واكسن ها و مواد بيولوژيك و داروهای فاقد برچسب و دستورالعمل موسسه سازنده و شماره توليد و تاريخ مصرف باشند اكيدا خودداری كنيد.

واکسن پرندگان زینتی

واکسیناسیون پرندگان زینتی با وجود ریسک و خطرات احتمالی از بروز بیماری های خطرناک که در اثر مجاورت با دیگر پرندگان ایجاد می شود به مقدار قابل ملاحظه ای جلوگیری میکند. ویروس هایی که با نزدن واکسیناسیون پرندگان زینتی پیشرفت بیشتری می کنن رو تعدادی طوطی کاکاتو بررسی شدن و از هر 10 کاکاتو به علت واکسن نزدن و آلوده شدن به ویروس جان خود را از دست داد به احتمال زیاد از بین رفتن نسل برخی از پرنده ها ناتوانی در مبارزه با این ویروس ها بوده است. اکثر این ویروس ها با انسان و سایر حیوانات خانگی دیگر مشترک نیستند و جای نگرانی برای دوست داران پرندگان نیست و بیشتر جان خود پرنده در خطر می باشد.

واکسن آنفولانزا پرندگان

یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌هایی که مردم را تهدید می‌کند و از پرندگان به انسان قابل‌انتقال است آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان است. آنفلوانزای پرندگان در گروه بیماری های نوع A است که در پرندگان به دو گروه 1- ویروس های آنفلوانزا با بیماری های زایی بالا یعنی فوق حاد و 2- ویروس های آنفلوانزا با بیماری زایی پایین یعنی غیرفوق حاد تقسیم می شود. واکسن های آبله ماکیان و کبوتران به صورت روزمره برای واکسیناسیون مرغ ها و بوقلمون ها در نواحی آندمیک استفاده می گردند و منبع بروز و شیوع هر دو نوع این ویروس ها پرندگان آبزی مانند اردک، غاز و قو است، پرندگان مهاجر با عبور از مرزهای کشورهای مختلف این ویروس خطرناک را جا به جا می کنند البته عوامل دیگری همچون قاچاق، خرید و فروش و تجارت نیز در شیوع این بیماری تاثیرگذار است ولی مهم ترین علت شیوع این ویروس، پرندگان مهاجر است. معمولا در مناطق شمالی کشور به علت تراکم پرندگان، طیور خانگی کنار پرندگان مهاجر قرار می گیرند و ویروس به سرعت پخش می شود.

این نوع بیماری حاد است و به سرعت باعث تلفات پرندگان می شود و در برخی از پرندگانی مانند غاز و اردک بالغ که ممکن است بیماری آن ها نشانه ای نداشته باشد، در دیگر پرندگان تلفات مهم ترین نشانه بروز بیماری است. درست است که آنفلوانزای مرغی مرگ ومیر زیادی دارد، اما نباید این باور را داشت که این ویروس همیشه کشنده است. آنفولانزا هر سال تغییر می کند و حتی علائم، شدت و میزان واگیری این ویروس در سال گذشته ممکن است با امسال متفاوت باشد بنابراین ممکن است در برخی سال ها کشندگی ویروس بیشتر و در سال بعد تنها واگیری بیشتر داشته باشد. در برخی زمان ها آنفلوانزای مرغی با بیشترین میزان مرگ و میر بیش از 50 درصد کشته نداشته است. در هر شرایط اگر بیماران تحت درمان های حمایتی قرار بگیرند، احتمال بهبود زیادی دارند. طی ماه های گذشته بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در کشورهای انگلستان، هلند، دانمارک، آلمان، روسیه، قزاقستان و ژاپن گزارش شده است، که با زدن واکسن آنفولانزا پرندگان فوق حاد پرندگان کمتر شده است.

علائم بیماری آنفولانزای پرندگان شامل:

• عطسه
• سرفه
• تب بالا
• بدن درد
• تنگی نفس
• تهوع
• اسهال

واکسن آنفولانزای پرندگان از ترکیباتی شامل ویروس غیر فعال آنفولانزای طیور، تیپ A، تحت تیپ H9N2 شامل حداقل 7.0Log واحد HI تشکیل شده است این نوع واکسن ها به صورت مایع و آماده برای مصرف است فقط باید حتما قبل از مصرف آن ها را تکان بدهید. واکسن را می توان به صورت زیر جلدی در زیر پوست ناحیه پایینی و پشت گردن و یا به صورت داخل عضلانی در عضله سینه تزریق کرد و جوجه ها را در بین 10-8 روزگی واکسینه نمایید.

واکسن ابله پرندگان

ایمن نمودن پرندگان در برابر بیماری آبله با واکسینه نمودن آن ها قبل از بروز بیماری، بدست می آید. به طور معمول، این نوع واکسیناسیون در نواحی که بیماری در فصول زمستان و پائیز روی می دهد در حلال بهار و تابستان انجام می شود.
به هرحال در کمپلکس های بزرگ پرورش طیور چند سنی و همچنین در آب و هوای گرمسیری که امکان بروز بیماری در تمامی سال وجود دارد، استفاده از واکسیناسیون هر زمان که از بروز بیماری پیشگیری نماید، توصیه می شود.علائمی که نشان می دهد پرنده شما دچار بیماری ابله شده است شامل:

• عوارض تنفسی
• زخم در اطراف چشم ها و نوک پرنده
• زخم در ناحیه مخرج پرنده
• وجود برجستگی های کرم رنگ در ناحیه شکم و سینه پرنده
• وجود لکه های چرکی در دهان و حلق پرنده

واکسن سه گانه پرندگان

واکسیناسیون پرنده های مسن تر نباید در برنامه محدودیت یک روز در میان در صبح روز صورت گیرد زیرا گرفتن پرنده موجب استفراغ خوراک می شود و واکسن پرندگان ایرانی سه گانه پرندگان OLVAC A + B ایجاد ایمنی و پیشگیری از بیماری‌های نیوکاسل، برونشیت عفونی و سندرم کاهش تولید تخم مرغ در گله‌های مرغ مادر و تخمگذار استفاده می شود تزریق آن ها به دو صورت زیرپوستی قاعده گردن و یا داخل عضله مانند عضله سینه تزریق می شود نکته بسیار مهم و قابل توجه این است که از فریز کردن آن ها جلوگیری کنید زیرا باعث خرابی و فاسد شدن آن ها می شود بیشتر این نوع واکسن را کشور ایتالیا تولید می کند.

سوالات متداول